9 ŞUBAT SİGARA BIRAKMA GÜNÜ
9 Şubat tarihi, toplumda sağlıklı yaşam bilincini geliştirmek, tütün kullanımı ve zararları konusunda farkındalık oluşturmak, tütün ürünü kullananlara bırakmaları yönünde bilinç kazandırmak amacıyla ülkemizde “Sigarayı Bırakma Günü” olarak çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı madde olan tütün ürünleri, önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Tütün kullanımı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından, dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biri olarak tanımlanmaktadır.
Tütün kullanımına bağlı zararlar, sadece kullanıcı ile sınırlı, sağlık zararları ve yaşam kayıplarından ibaret değildir. Tütün ürünü kullanan bireyin ailesi ve çevresindeki bireyler de tütün dumanına maruziyet sebebiyle sağlık zararları ve yaşam kayıpları yaşamaktadır. Diğer taraftan; tütün kullanımının, özellikle genç nüfusta diğer bağımlılık yapıcı maddelere geçiş açısından da büyük tehlikeleri beraberinde getirdiği bilinmelidir.
Tütünle mücadelede sağlanan başarı ile kanserler başta olmak üzere pek çok kronik hastalık, bunlara bağlı sağlık ve yaşam kayıpları önlendiği gibi tedavi masrafları, iş gücü kayıpları gibi ekonomik kazançlar da sağlanmaktadır.
“9 Şubat Sigarayı Bırakma Günü” etkinlikleri kapsamında ülke genelinde kamuya açık alanlarda tütün ürünü kullanımının önlenmesi amacıyla esnaf bilgilendirme toplantıları, tütün ürünü kullananlara bırakma yönünde bilinç kazandırmak için halk eğitim organizasyonları yapılacak, insanların yoğun olarak kullandığı yerlerde stantlarla kurularak doğrudan bireylere temas edecek etkinlikler düzenlenecektir. Bu etkinliklere katılanlara tütün kullanımının zararları ve pasif etkilenim konusunda bilgilendirme yapılacak. Karbonmonoksit ölçümü yapılarak tütün ürünü kullanan bireyler ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ve sigara bırakma polikliniklerine yönlendirilecek. Pasif etkilenimin önlenmesi için, Yeşil Dedektör Mobil Uygulaması ve ALO 184 SABİM-Tütün İhbar Hattı konusunda bilgilendirme yapılacaktır. Etkinlikler çerçevesinde yürütülen çalışmaların ulusal ve yerel medya organlarında yer alması sağlanacak.
Etkinliklere illerimizin üst düzey yöneticileri, Bağımlılıkla Mücadele İl Koordinasyon Kurulu üyeleri, il sağlık müdürlüğü personeli, denetim ekipleri ve paydaş kurum temsilcilerinin yanı sıra ulusal ve yerel medya temsilcileri de yer alacaktır.
Yaptığımız bu tür etkinliklerle tütün ürünü kullanan bireylere bırakmak konusunda farkındalık kazandırarak ve bırakma girişiminde bulunmaları için rehberlik edilmektedir. Bu kapsamda; 2010 yılından bu yana sigara bırakma konusunda, 7 gün 24 saat canlı destek sağlayan ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı önemli bir görevi yürütmektedir. Alanında dünyada en etkili çalışan çağrı merkezlerinde biri olan ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı günlük ortalama 4000 çağrı karşılamaktadır. Hattımıza başvuran vatandaşlarımızın nikotin bağımlılık düzeyi belirlenerek ihtiyacına yönelik bilgi verilmekte, bağımlılık düzeyine göre sigara bırakma planı yapılmakta ya da sigara bırakma hizmeti sunan sağlık profesyonelleri ve birimleri hakkında bilgilendirme yapılarak sigara bırakma polikliniklerine yönlendirilmektedir. Talep edilmesi halinde sigara bırakma polikliniklerinden de randevuları alınmaktadır. Sigara bırakma planı yapılan danışanlar da
yalnız bırakılmadan, belirli periyodlarla bir yıl boyunca geri aranarak sigara bırakma süreci takip edilmekte ve bu süreçte yaşadıkları nikotin yoksunluk belirtileri ve bunlarla başa çıkma yöntemleri konusunda cesaretlendirilerek motivasyonlarının artırılması sağlanmaktadır. Bu kapsamda 2019 yılında takibi yapılan kişilerin 369’u sigarayı bıraktığı tespit edilmiştir.
2020 yılı itibariyle ülke genelinde 534 sigara bırakma polikliniğinde hekimlerimiz tarafından sigara bırakma hizmeti sunuyoruz. 2009 yılından bu yana sigara bırakma polikliniklerinde yaklaşık 3 milyon muayene yapıldı. Bakanlığımız tarafından sigara bırakma tedavisinde kullanılan ancak ülkemizde geri ödeme kapsamında olmayan ilaçlar ve nikotin replasman tedavisi preparatları alınarak sigara bırakma polikliniklerinde hekimlerimiz tarafından uygun görülen hastaların, sigara bırakma tedavisinde kullanıma sunulmaktadır. Bu kapsamda; 2010 yılından itibaren, 1.089.850 vatandaşımız Bakanlığımız tarafından alınan ilaçlardan faydalandı.
Tütün ürünü kullanan bireyleri, tütün ürünlerinin zararlarına ilişkin uyararak, bırakmaya teşvik etmek ve tütün endüstrisinin tütün ürünü paketleriyle reklam yapmasını önlemek amacıyla tütün ürünlerinin tek tip, düz paket olmasını sağlayan Kanun düzenlemesi, 5 Aralık 2018 tarihli ve 30616 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme, 5 Ocak 2020 tarihi itibarıyla tüm hükümleriyle artık ülkemizde uygulanmaktadır. Tek tip, düz paket uygulaması ile birlikte tütün ürünlerinin üzerindeki resimli sağlık uyarılarında da değişiklik yaptık. 2010 yılından itibaren ülkemizde tütün ürünleri paketlerinin üzerinde Avrupa Birliği tarafından önerilen resimler kullanılmakta idi. Tek tip düz paket uygulaması ile ütün ürünü paketleri üzerindeki resimli sağlık uyarına Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen yeni resimler de ekledik. Bakanlığımız tarafından etki değerlendirmesi yaparak belirlediğimiz bu resimlere ilişkin de çok olumlu geri dönüşler olmaktadır.
Bugüne kadar tütünle mücadele alanında yürüttüğümüz çalışmalarla, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “lider ülke” ilan edilip birçok kez ödüllendirilmiş bir ülke olsak da, bu alandaki mücadelenin hiç hız kesmeden ve kesintiye uğramadan sürdürülmesi gerekliliğinin bilinci ile çalışmalarımız, güçlendirerek sürdürülmektedir.
DUMANSIZ BİR HAYATA MERHABA.....
Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü
